ภายใต้เจตนารมณ์ของเครือเจริญโภคภัณฑ์ (ซีพี) โครงการ “ซีพีความดี ชุมชนยั่งยืน จ.เชียงใหม่” ยังคงเดินหน้าสร้างโอกาสทางการศึกษาให้เด็กและเยาวชนไทยได้เรียนรู้อย่างมีคุณภาพ พร้อมพัฒนาทักษะชีวิตและอาชีพให้ก้าวทันโลกที่เปลี่ยนแปลงไป หนึ่งในกิจกรรมที่สะท้อนแนวทางการเรียนรู้เพื่อสร้างคนรุ่นใหม่อย่างแท้จริง คือ หลักสูตรกระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) : พ่อค้า แม่ค้าน้อย ที่จัดขึ้น ณ โรงเรียนบ้านเวียงแหง อำเภอเวียงแหง จังหวัดเชียงใหม่
โครงการนี้ได้รับเกียรติจาก นายสมปอง สุภาภา รองผู้อำนวยการสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษา ประถมศึกษาเชียงใหม่ เขต 3 ให้เกียรติเป็นประธานเปิดงาน พร้อมด้วย นายอรรถวิทย์ ยุทธยศ ผู้จัดการทั่วไปด้านความยั่งยืนภาครัฐและกิจการสัมพันธ์ เครือเจริญโภคภัณฑ์ คณะครูและนักเรียนจาก 5 โรงเรียนในอำเภอเวียงแหง รวมกว่า 100 คน เข้าร่วมเรียนรู้และร่วมลงมือทำอย่างใกล้ชิด
ซีพีปลุกพลังความคิดสร้างสรรค์ กระตุ้นศักยภาพในตัวเด็ก
หัวใจของหลักสูตรนี้ คือ การนำกระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) มาปรับใช้กับการเรียนรู้ของเด็กระดับประถมศึกษาและมัธยมศึกษา เพื่อฝึกให้เด็ก “คิดเป็น–ทำเป็น–แก้ปัญหาเป็น” ผ่านกิจกรรมที่จับต้องได้จริง
Design Thinking ไม่ได้สอนให้เด็กเพียงแค่ “คิด” แต่สอนให้ “เข้าใจปัญหา” จากบริบทชีวิตรอบตัว แล้วออกแบบแนวทางแก้ไขที่สร้างคุณค่าได้จริง หลักสูตรนี้จึงพาเด็กๆ ผ่านทุกขั้นตอนของกระบวนการ ตั้งแต่
เข้าใจปัญหา (Empathize) รู้ปัญหาและทราบความต้องการของลูกค้า ผ่านการสัมภาษณ์ สังเกต ทำแบบสอบถาม เพื่อเข้าใจแก่นแท้ของต้นเหตุ, การกำหนดประเด็น (Define) เพื่อมองเห็นจุดที่สามารถปรับปรุงหรือสร้างโอกาสใหม่, การระดมความคิด (Ideate) เด็กๆ ได้แลกเปลี่ยนแนวคิดกันอย่างสร้างสรรค์, การสร้างต้นแบบ (Prototype) และการทดลองจริง (Test) ผ่านการจำหน่ายสินค้าจริงในตลาด
ทั้งหมดนี้ไม่ใช่เพียงการเรียนรู้ในห้องเรียน แต่คือการเรียนรู้จาก “ประสบการณ์ตรง” ที่เด็กๆ ได้มีส่วนร่วมทุกขั้นตอน
“ปุ๋ยปลอดเผา” กรณีศึกษาจากภูมิปัญญาท้องถิ่น สู่แรงบันดาลใจของการเรียนรู้
สิ่งที่โดดเด่นของหลักสูตรนี้ คือ การเชื่อมโยงแนวคิด Design Thinking เข้ากับภูมิปัญญาท้องถิ่น โดยใช้กรณีศึกษาจาก “ปุ๋ยปลอดเผา” ที่ถ่ายทอดโดย นายเอกรินทร์ พูนนุ ประธานป่าชุมชนบ้านแม่หาด อำเภอเวียงแหง ซึ่งเป็นปราชญ์ชุมชนผู้มีองค์ความรู้ด้านการจัดการทรัพยากรอย่างยั่งยืน
จากความรู้ของคนในพื้นที่ เด็กๆ ได้เรียนรู้ว่า “การสร้างมูลค่า” ไม่จำเป็นต้องมาจากสิ่งใหม่เสมอไป แต่อาจเริ่มจากสิ่งที่มีอยู่รอบตัว แล้วนำมาคิด ปรับ และออกแบบใหม่ให้เกิดคุณค่าเพิ่มขึ้น กิจกรรมนี้จึงกลายเป็นบทเรียนสำคัญที่สอนให้เด็กเห็นความเชื่อมโยงระหว่าง สิ่งแวดล้อม–ชุมชน–อาชีพ อย่างเป็นรูปธรรม
ซีพีพาฝึกขายจริง เรียนรู้จริง สู่การเป็น “พ่อค้า แม่ค้าน้อย”
หลังจากได้ฝึกคิดและออกแบบสินค้า เด็กๆ ทุกโรงเรียนได้ร่วมกันทดลองขายสินค้าจริงในตลาดนัดบ้านเวียงแหง โดยเด็กแต่ละกลุ่มได้เรียนรู้ขั้นตอนการตั้งราคา การนำเสนอสินค้า การพูดคุยกับลูกค้า และการบริหารยอดขาย
ผลลัพธ์ของการเรียนรู้ในวันนั้นนอกจากยอดขายเชิงตัวเลขที่สะท้อนความสำเร็จของกิจกรรมแล้ว แต่ยังเป็นแรงบันดาลใจให้เด็กๆ เห็นว่า “การเรียนรู้สามารถสร้างรายได้และคุณค่าให้ตนเองได้จริง”
ผลลัพธ์มากกว่าตัวเลข — คือการจุดประกายความคิดในใจเด็ก
สิ่งที่เกิดขึ้นจากหลักสูตรนี้ ไม่ใช่เพียงการสอนให้เด็กขายของ แต่คือการปลูกฝังแนวคิดเชิงผู้ประกอบการ สอนให้เด็กเห็นคุณค่าของการใช้ทรัพยากรอย่างคุ้มค่า เข้าใจบทบาทของตนต่อชุมชน และเรียนรู้การทำงานร่วมกับผู้อื่น
เด็กๆ ได้รับทั้ง ความรู้ ทักษะ และทัศนคติที่ดีต่ออาชีพ ผ่านกระบวนการเรียนรู้แบบ Experiential Learning ที่เน้น “เรียนรู้ผ่านการลงมือทำ” ผสานแนวคิด Edutainment ที่ทำให้การเรียนรู้เต็มไปด้วยความสนุก และไม่รู้สึกว่าการเรียนคือภาระ
พลังแห่งความร่วมมือเพื่อเยาวชน
โครงการนี้เกิดขึ้นได้จากความร่วมมือของหลายภาคส่วน ทั้งโรงเรียนบ้านเวียงแหงที่เอื้อเฟื้อสถานที่จัดกิจกรรม เครือข่ายป่าชุมชนอำเภอเวียงแหงที่แบ่งปันองค์ความรู้ท้องถิ่น และสหกรณ์การเกษตรเวียงแหง จำกัด ที่เปิดพื้นที่ตลาดให้เด็กๆ ได้ฝึกขายสินค้าจริง
เครือเจริญโภคภัณฑ์ในฐานะผู้ขับเคลื่อนโครงการ ขอบคุณทุกภาคีที่ร่วมกันสร้างสรรค์กิจกรรมที่ไม่เพียงเติมเต็มการศึกษา แต่ยังสร้าง “รากฐานความคิด” ให้เยาวชนสามารถนำไปต่อยอดอาชีพและชีวิตในอนาคต
จากกระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) สู่การเรียนรู้เพื่ออนาคต
“หลักสูตรกระบวนการคิดเชิงออกแบบ (Design Thinking) : พ่อค้า แม่ค้าน้อย” คือภาพสะท้อนของการเรียนรู้ที่ไม่ได้อยู่แค่ในห้องเรียน แต่เชื่อมโยงกับชีวิตจริง ชุมชนจริง และอาชีพจริง เด็กที่ผ่านหลักสูตรนี้ไม่เพียงได้เรียนรู้ทฤษฎี แต่ได้ลงมือคิด ลงมือทำ และเห็นผลลัพธ์ด้วยตนเอง
นี่คืออีกก้าวหนึ่งของ “โครงการซีพีความดี ชุมชนยั่งยืน จ.เชียงใหม่” ที่มุ่งสร้างเยาวชนรุ่นใหม่ให้เติบโตอย่างมีคุณภาพ มีความคิดสร้างสรรค์ เข้าใจสิ่งแวดล้อม และใช้ทรัพยากรในท้องถิ่นอย่างรู้คุณค่า เพื่อให้ทุกชุมชนเติบโตอย่างมั่นคงและยั่งยืนไปด้วยกัน.
